سنگ تراورتن

سنگ تراورتن چیست؟

سنگ تراورتن (Travertine) از جمله سنگ‌های طبیعی رسوبی است. ماده اصلی تشکیل دهنده این سنگ آهکی کلسیم کربنات است. به دلیل شرایط خاص در زمان تشکیل، تراورتن سنگی نسبتا متخلخل به حساب می‌آید. از طرفی آهکی بودن آن باعث شده است که ساب‌پذیری بالا و پرداخت آسانی داشته باشد. از جمله ویژگی‌های برجسته این نوع سنگ می‌توان به مقاومت فشاری زیاد، چگالی نسبتا کم و تنوع رنگی بالا اشاره کرد.

ترکیب شیمیایی سنگ تراورتن

اشاره کردیم که تراورتن عمدتا از کلسیم کربنات تشکیل شده است. در عین حال مواد معدنی دیگری نیز با نسبت‌هایی متفاوت در آن یافت می‌شوند. در زمان تشکیل رسوبات این سنگ ممکن است مواد شیمیایی و معدنی دیگر در لایه‌های آن رسوب پیدا کنند. در این صورت سنگ دارای رگه‌ها و طرح‌هایی منحصر‌به‌فرد می‌شود. این رگه‌ها می‌توانند از لحاظ ترکیب شیمیایی و شکل ظاهری از معدنی به معدن دیگر متفاوت باشند.

رنگ های مختلف تراورتن

سنگ تراورتن به‌طور معمول حاصل رسوب مواد معدنی موجود در چشمه‌های آب گرم است. از آنجایی که مواد معدنی آب در هر منطقه جغرافیایی متفاوت هستند تراورتن‌های تشکیل شده نیز از لحاظ رنگ و طرح تفاوت‌هایی دارند؛ به شکلی که امروزه می‌توان نمونه‌های قهوه‌ای، صورتی، قرمز، کرم و سفید این سنگ را در بازار خریداری کرد.

ویژگی های فیزیکی سنگ تراورتن

شرایط خاص تشکیل تراورتن و خروج دی‌اکسیدکربن از چشمه‌های آب گرم باعث ایجاد حفره و تخلل‌ در آن می‌شود. همین مسئله چگالی سنگ را پایین می‌آورد. از طرفی وجود این حفره‌ها مقاومت حراراتی سنگ را بالا برده و آن را در برابر تغییرات دمایی و صدا عایق می‌کند.

مزایای سنگ تراورتن

تراورتن به‌عنوان سنگی رسوبی و آهکی مزایای متعددی دارد. ویژگی‌های فیزیکی و ترکیب شیمیایی تراورتن آن را به انتخابی محبوب تبدیل کرده‌اند. در ادامه به تمامی مزایای این سنگ اشاره کرده‌ایم:

چگالی کم

متخلل بودن بافت این سنگ چگالی آن را به نسبت بسیاری از دیگر سنگ‌های طبیعی کم‌ کرده است.

شکل پذیری بالا

تراورتن سنگی آهکی است و شکل‌پذیری بیشتری نسب به سنگی نظیر گرانیت دارد.

چسبندگی بالا

وجود حفره‌ و خلل و فرج فراوان در سنگ تراورتن چسبندگی آن را بسیار بالا برده است؛ زیرا ملات می‌تواند به این حفره‌ها نفوذ کرده و سنگ را به خوبی به تکیه‌گاه بچسباند.

مقاومت در برابر فشار

تراورتن از رسوب املاح معدنی و در طی چندین میلیون سال تشکیل می‌شود؛ در نتیجه بافت این سنگ با وجود تخلل نسبتا زیاد مقاومت فشاری قابل قبولی دارد.

عایق صوتی و حرارتی

یکی دیگر از مزایای وجود تخلخل در تراورتن قرارگیری هوا در میان حفره‌های آن و عایق شدن در برابر صوت و حرارت است. بدین شکل سنگ در برابر آتش نیز نفوذناپذیر می‌شود.

خاصیت صیقل پذیری بالا

تراورتن به لطف بافت نرم خود خاصیت صیقل پذیری بالایی دارد.

سرعت اجرای بالا

تراورتن به علت چگالی کم و چسبندگی بالا می‌تواند با سرعت و کیفیت نسبتا زیادی اجرا شود.

معایب سنگ تراورتن

تراورتن نیز مانند هر سنگ طبیعی دیگر نقاط ضعفی دارد. توجه به این موارد می‌تواند مدت کاربری مفید سنگ را افزایش داده و زیبایی آن را ماندگار کند. در ادامه به معایب این سنگ اشاره کرده‌ایم:

نفوذپذیری بالا در برابر آب

وجود تخلل در اسلب سنگ تراورتن مزایای متعددی دارد؛ اما می‌تواند از منظری نقظه ضعف نیز باشد. حفره‌های موجود در این سنگ آب را جذب می‌کنند؛ گرچه فرآوری با رزین می‌تواند سنگ را تا حد زیادی در برابر نفوذ آب مقاوم کند.

مقاوم نبودن در برابر مواد اسیدی

تراورتن سنگی آهکی است و در تماس با مواد اسیدی دچار لک و آسیب می‌شود.

معادن تراورتن در ایران و جهان

سنگ تراورتن دارای معادنی در کشورهایی نظیر ایران، ایتالیا، ترکیه و مکزیک است. معادن ایرانی این سنگ از جمله برترین‌ها در جهان به حساب می‌آیند و سنگ استخراجی هر یک از آن‌ها ویژگی‌هایی منحصر به فردی دارد. در ادامه به تعدادی از برترین معادن تراورتن ایران اشاره کرده‌ایم:

• معدن تراورتن دره بخاری
• معدن تراورتن حاجی آباد
• معدن تراورتن عباس آباد
• معدن تراورتن آتش کوه
• معدن تراورتن ابیانیه
• معدن تراورتن یزد

کاربرد سنگ تراورتن در ساختمان

ویژگی‌های فیزیکی تراورتن استفاده از آن را در شرایط و کاربری‌های مختلف ممکن کرده است. همچنین تنوع بالای طیف رنگی و قیمت نسبتا مقرون به صرفه، تراورتن را در میان محبوب‌ترین سنگ‌ها قرار داده است. در لیست زیر به موارد کاربری‌ این سنگ آهکی اشاره کرده‌ایم:

بک اسپلش

یکی از کاربردهای تراورتن می‌تواند استفاده از آن به‌عنوان سنگ بین کابینت (بک اسپلش) باشد. این سنگ دارای تنوع رنگی بالایی است و می‌تواند به راحتی با دکوراسیون و کابینت‌ها هماهنگ شود. از طرفی در این کاربری می‌تواند از نفوذ رطوبت به دیوار نیز جلوگیری کند.

دکوراسیون داخلی

جلوه زیبا و تنوع بالای طرح و رنگ سنگ تراورتن را مناسب استفاده در دکوراسیون داخلی می‌کند. از این سنگ می‌تواند به‌عنوان صفحه روی میز، سنگ کف یا دیوار استفاده کرد.

نمای خارجی

چسبندگی بالا سرعت و کیفیت اجرای تراورتن به‌عنوان نمای خارجی را بالا می‌برد. از طرفی چگالی پایین این سنگ، وزن مرده بیش از حد به سازه اضافه نمی‌کند.

پوشش دیوار

خاصیت عایق بودن صوتی و حرارتی، چگالی پایین و تنوع رنگی بالا تراورتن را مناسب استفاده به‌عنوان نمای داخلی و پوشش دیوار کرده است.

کانتر تاپ

می‌توان از اسلب سنگ تراورتن به‌عنوان کانترتاپ نیز استفاده کرد. ساب پذیری بالا و تنوع در طرح و رنگ این سنگ را مناسب استفاده در محیط آشپزخانه کرده است. البته در این حالت سطح آن باید به خوبی توسط رزین و مواد نانو پوشیده شود تا نفوذپذیری آن در برابر آب به حداقل برسد.

شومینه

به لطف تخلل‌هایی که در بافت تراورتن وجود دارد این سنگ حرارات را منتقل نمی‌کند و عایق به حساب می‌‌آید. از طرفی نسبت به دمای بالا مقاومت دارد و در مجاورت با حرارت تغییر رنگ و ساختار نمی‌دهد. تمام این ویژگی‌ها در کنار شکل‌پذیری بالا تراورتن را مناسب استفاده به‌عنوان شومینه کرده‌اند.

پله

امکان انواع پرداخت برای ایجاد رویه زبر بر سطح تراورتن وجود دارد. مقاومت فشاری بالا نیز یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که تراورتن را مناسب این کاربری می‌کند. بر همین اساس استفاده از این سنگ‌ برای کف فضای باز و بسته نیز رایج است.

راهنمای انتخاب و خرید سنگ تراورتن

می‌دانیم که تراورتن سنگی متخلخل است. این ویژگی علاوه بر مزایا معایبی نیز دارد. در صورتی که قصد داشته باشید در محیطی مرطوب از قطعات این سنگ استفاده کنید باید از پوشیده بودن کامل حفرات آن اطمینان حاصل کنید. در فرآوری سنگ‌ها از اپوکسی و مواد نانو استفاده می‌شود تا خلل و فرج پوشانده شوند.

نکته حائز اهمیت دیگر در زمان خرید سنگ تراورتن توجه به کیفیت و ظرافت برش‌کاری قطعات و یک‌دست بودن آن‌ها است؛ در ضمن قطعات تراورتنی که شکل ظاهری یک‌پارچه‌تر و رگه‌های کم‌تری داشته باشند از جمله باکیفیت‌ترین‌ها به حساب می‌آیند.

قیمت سنگ تراورتن چگونه تعیین می شود؟

به‌طور کلی قیمت سنگ تراورتن مانند بسیاری از دیگر سنگ‌های طبیعی محاسبه و تعیین می‌شود. عوامل متعددی در قیمت سنگ تاثیرگذار هستند که اغلب رابطه‌ای مستقیم با کیفیت محصول دارند. در ادامه به تمام این عوامل اشاره کرده‌ایم:

ابعاد سنگ

قطعات و اسلب‌های بزرگتر قیمت بیشتری دارند.

ضخامت سنگ

هرچه قطعات تراورتن ضخیم‌تر باشند هزینه خرید آن‌ها بیشتر خواهد بود.

کیفیت فرآوری

یکی از عوامل اصلی تعیین قیمت سنگ تراوتن کیفیت مواد، دقت و ظرافت استفاده از آن‌ها و به‌طور کلی کیفیت فرآوری است.

نوع پرداخت

بسته به این که چه نوع پرداختی بر روی سنگ انجام شده باشد قیمت آن متفاوت خواهد بود. از جمله انواع پرداخت ممکن بر روی تراورتن می‌توان به صیقلی، هوند و چرمی اشاره کرد.

نوع برش

هرچه قطعات برش‌داده شده بزرگ‌تر باشند قیمت سنگ تراورتن بیشتر خواهد بود.

رنگ سنگ

تراورتن به رنگ‌هایی نظیر سفید، مشکی، شکلاتی، صورتی، عسلی و نقره‌ای در بازار موجود است. ممکن است نمونه‌هایی مانند صورتی و مشکی این سنگ به علت کم‌یاب‌ بودن گران‌تر باشند.

معدن سنگ

عمده سنگ‌های تراورتن استخراج شده از معدنی مشخص ویژگی‌های یکسانی داشته و قیمت آن‌ها با سنگ‌های‌ دیگر معادن متفاوت است.

هزینه های حمل و نقل

بسته به داخلی یا خارجی بودن سنگ، حمل و نقل آن شرایطی خاص دارد که در قیمت نهایی آن تأثیرگذار است.

درجه بندی

براساس کیفیت برش و فرآوری، تراورتن به سه درجه قیمتی مرغوب، استاندارد و اقتصادی تقسیم بندی می‌شود.

بهترین شرایط نگهداری سنگ تراورتن چیست؟

پس از خرید سنگ تراورتن باید نکاتی را در نگهداری از آن مد نظر داشته باشید. تراورتن سنگی نسبتا نرم به حساب می‌آید و ممکن است به راحتی دچار خش‌افتادگی شود. از تماس اشیاء تیز فلزی با این سنگ جلوگیری کنید.

تراورتن در برابر اسید مقاومت چندانی ندارد و در تماس موادی با این خاصیت لک می‌شود. از طرفی این سنگ در برابر مایعات نفوذپذیر است و بافت آن در تماس دائم با آب دچار آسیب می‌شود.